पाकिस्तानमधील ‘त्या’ मंदिराला भारतासह जगभरातील हिंदू भेट देणार !

पाकिस्तानच्या खैबर पख्तूनख्वा प्रांतातील करक जिल्ह्यात असलेल्या ऐतिहासिक मंदिराला भेट देण्यासाठी भारतासह अनेक देशांतील हिंदू भाविक या आठवड्यात येणार आहेत. अमेरिका, यूएई आणि भारतातून एकूण २५० यात्रेकरू येणार आहेत

यापैकी एकट्या भारतातून १६० प्रवाशांची तुकडी रवाना होत आहे. करक जिल्ह्यातील तेरी गावात बांधलेल्या या ऐतिहासिक मंदिरावर कट्टरवाद्यांनी हल्ला करून मोठे नुकसान केले होते. यानंतर पाकिस्तानच्या सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार त्याची पुनर्बांधणी करण्यात आली असून आता ते मंदिर भाविकांसाठी खुले करण्यात आलं आहे. हे मंदिर परमहंस जी महाराजांच्या समाधीसाठीही प्रसिद्ध आहे.

स्वामी परमहंस जी महाराज यांचा जन्म १८४६ रोजी बिहारच्या छपरा जिल्ह्यात झाला. ब्राह्मण कुटुंबात जन्मलेल्या परमहंसांच्या आईचे बालपणीच निधन झाले. त्यांचे वडील तुलसीराम पाठक हे पुजारी होते आणि त्यांच्या यजमानांपैकी एक लाला नरहरी प्रसाद यांनी त्यांचा मुलगा गमावला होता. अशा स्थितीत आईच्या प्रेमापासून वंचित राहिलेल्या यदिरामची संगोपनाची जबाबदारी घेण्याची इच्छा व्यक्त केली. यदिराम हे स्वामी परमहंस यांचे खरे नाव होते. आई गमावल्यानंतर कायस्थ कुटुंबात वाढलेल्या यदिराम यांनी वयाच्या ११ व्या वर्षी त्यांचे धार्मिक वडील लाला नरहरी प्रसाद यांनाही गमावले.

त्यांना लहानपणापासूनच अध्यात्माची आवड होती आणि अनेकदा सत्संगात भाग घेत असे. याच दरम्यान, एका सत्संगात वाराणसीचे संत परमहंस श्री स्वामीजी छपरा येथे पोहोचले होते, जिथे त्यांचे मोठ्या संख्येने भक्त होते. यावेळी त्यांनी नरहरी प्रसाद यांच्या घरी पोहोचून त्यांना दीक्षा दिली. यदिराम यांनी गुरूंकडून ब्रह्मविद्येची माहिती घेतली.दरम्यान, वयाच्या ११व्या वर्षी यदिराम यांनी वडील नरहरी प्रसाद यांना गमावले. त्यानंतर त्यांना फक्त आईचा आधार होता. हा तो काळ होता जेव्हा ते अध्यात्मात गढून जाऊ लागले आणि हळूहळू संन्यासाकडे वळले. ते दोन कुटुंबांचा वारस होते आणि एक सभ्य जीवन जगू शकत होते, पण त्यांनी अध्यात्माचा मार्ग पत्करला आणि साधू बनले. त्यांचे गुरु परमहंस जी यांनी त्यांना संन्यास दिला आणि त्यांचे नवीन नाव महात्मा अद्वैतानंद झाले. तथापि, ते त्यांच्या अनुयायांमध्ये परमहंस जी महाराज म्हणून लोकप्रिय झाले.

रमहंसजी महाराज सद्गुणी स्वभावाचे होते आणि ते सहसा फक्त लंगोटी घालत असत. त्यांचा जन्म बिहारमध्ये झाला असला तरी एके काळी त्यांचे अनुयायी उत्तर भारतातील सर्व राज्यांपासून ते खैबर पख्तूनख्वापर्यंत होते. १९१९ मध्ये खैबर पख्तूनख्वामधील तेरी गावात त्यांचा मृत्यू झाला. येथे त्यांची समाधी देखील आहे. आजही तेरी गावातील लोक मंदिरासह स्वामी परमहंस यांच्या समाधीवर दर्शनासाठी येतात. देशाच्या फाळणीनंतरही भारतासह इतर अनेक देशांतील लोक येथे जात आहेत.

स्वामी अद्वैतानंद यांच्याबद्दल असे म्हटले जाते की त्यांचे भक्त श्री भगवान दास हे मीठ विभागात कारकून होते. एकदा स्वामी परमहंस यांना भेटल्यावर त्यांनी मला इन्स्पेक्टर पदावर बढती कशी मिळेल असे विचारले. त्यावर स्वामी परमहंस म्हणाले की, इन्स्पेक्टर पद विसरा, तुम्ही अधीक्षक व्हाल. तेच झाले आणि तो अधीक्षक झाला. यानंतर भगवान दास यांनी स्वामी परमहंस यांना त्यांच्या तेरी या गावी येण्याची विनंती केल्याचे सांगितले जाते. यानंतर स्वामी परमहंस १८८९ मध्ये तेरी गावात पोहोचले आणि नंतर तेथे राहू लागले. येथेच १९१९ मध्ये ते ब्राह्मण झाले आणि त्यानंतर १९२० मध्ये त्यांच्या स्मरणार्थ मंदिर आणि समाधी बांधण्यात आली.