या आयुर्वेदीक वनस्पतीमुळे किडनी स्टोन बर्फासारखा वितळेल

आयुर्वेदात असंख्य औषधी वनस्पती आहेत ज्या अनेक रोगांवर उपचार आणि औषधे म्हणून वापरल्या जातात. जेव्हा आयुर्वेदिक औषधी वनस्पतींचा (plants) विचार केला जातो तेव्हा बहुतेक लोकांना फक्त तुळस, गिलोय आणि अश्वगंधा सारख्या औषधी वनस्पतींबद्दल माहिती किंवा माहिती असते.

थोडं संशोधन केलं तर तुमच्या लक्षात येईल की तुमच्याकडे अशा शेकडो औषधी वनस्पती आहेत, ज्याचे आरोग्यासाठी अनेक फायदे आहेत, त्यापैकी एक म्हणजे भुईआवळी ज्याला भुनई आवळी किंवा भूमी आवळा म्हणून ओळखलं जातं.

भुईआवळीला इंग्रजीत गेल ऑफ द विंड, चॅन्का पिएड्रा आणि स्टोन ब्रेकर असे म्हणतात आणि त्याचे वैज्ञानिक नाव फिलान्थस निरुरी आहे. नोएडातील ‘कपिल त्यागी आयुर्वेद क्लिनिक’चे संचालक डॉ. कपिल त्यागी यांच्यामते, यकृत आणि मूत्रपिंड या दोन्हींच्या आरोग्यासाठी ही एक उत्तम औषधी वनस्पती आहे.

पचनक्रिया सुधारणे, रोगप्रतिकारक शक्ती बळकट करणे इत्यादींसाठीही हे उपयुक्त आहे. जाणून घेऊयात आपल्या आरोग्यासाठी त्याचे इतर कोणते फायदे होऊ शकतात.

डॉक्टरांच्या म्हणण्यानुसार, भुईआवळीचा उपयोग आयुर्वेदात 2,000 वर्षांहून अधिक वर्षांपासून केला जात आहे आणि जगभरातील पारंपारिक वैद्य शास्त्रात याचा वापर केला जातो. याचे बायोएक्टिव्ह कंपाऊंड आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे.

या वनस्पतीच्या पातळ आणि पानांनी झाकलेल्या फांद्या असतात आणि सुमारे 2 फूट उंच वाढू शकतात. ही वनस्पती आणि त्याची पाने, फुले, देठ या सर्वांचा वेगवेगळ्या प्रकारे वापर केला जातो.

भुईआवळीची पाने, कोवळी खोडे व फांद्या भाजी करण्यासाठी वापरतात. या वनस्पतीत (plants) फायलेनथीन नावाचे द्रव्य आहे. भुईआवळीची भाजी आंबट असून, आधुनिक शास्त्रानुसार या वनस्पतीचा उपयोग विषाणूजन्य तापात केला जातो.

यकृतातील पाचक स्रावांमध्ये बिघाड झाल्यास हेपॅटायटिस-ब, काविळीमध्ये या भाजीचा चांगला उपयोग होतो. भुईआवळीने लघवीचे प्रमाण वाढते. दाह कमी होतो. रक्तदाबवृद्धी, चक्कर येणे या आजारात ही भाजी खाल्ल्याने सुधारणा आढळून येते.

ही आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती मुतखडा बरा करण्यासाठी ओळखली जाते आणि त्यात दगड तोडण्याची शक्ती आहे, म्हणून ‘स्टोन ब्रेकर’ असे नाव आहे. ही औषधी वनस्पती क्षारीय आहे, म्हणून ती क्षारीय आहे आणि म्हणून मूत्रपिंड दगड टाळण्यास मदत करू शकते. हे लघवी वाढवण्याचे काम करते आणि इतर औषधांना चांगला पर्याय आहे.

पोटाच्या अल्सरसाठी फायदेशीर

या औषधी वनस्पतीचा अर्क पोटात अल्सर निर्माण करणारे बॅक्टेरिया नष्ट करू शकतो. परंतु आपण तज्ञांच्या सल्ल्यानंतरच ते वापरावे. हे एकाच वेळी पोटाच्या अनेक समस्यांवर उपचार करते.

उच्च रक्तातील साखर नियंत्रित केली जाईल

या औषधी वनस्पतीमध्ये अँटिऑक्सिडंट गुणधर्म आढळतात, ज्यामुळे उच्च रक्तातील साखरेचे प्रमाण वेगाने कमी आणि नियंत्रित करण्यात मदत होते. म्हणजेच ही औषधी वनस्पती मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी योग्य आहे.

पित्ताशयाचे कार्य सुधारते

ही एक अशी औषधी वनस्पती आहे ज्यामध्ये यकृत मजबूत करण्याची तसेच पित्ताशयाची कार्यप्रणाली सुधारण्याची क्षमता आहे. पित्ताशयातील दगडांवर स्वस्त उपचार ही औषधी वनस्पती मूत्रपिंड तसेच पित्ताशयातील खडेंवर स्वस्त आणि प्रभावी उपचार आहे. त्याच्या अल्कधर्मी गुणधर्मांमुळे, ते पित्ताशयातील खडे रोखण्यासाठी उपयुक्त आहे.

संधिवातावर उपयोगी

संधिवातमध्ये देखील उपयुक्त आहे. संधिवात ही एक गंभीर समस्या आहे जी जेव्हा रक्तातील यूरिक ऍसिडची पातळी वाढते तेव्हा उद्भवते. या औषधी वनस्पतीमध्ये यूरिक ऍसिड कमी करणारे आणि संधिरोग प्रतिबंधक गुणधर्म आहेत. तसेच, ते संधिवात लक्षणे कमी करण्यासाठी कार्य करते.

भुईआवळीचे इतर फायदे

ही औषधी वनस्पती उच्च रक्तदाब कमी करण्यास, पाचन तंत्र सुधारण्यास आणि मजबूत करण्यास, रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यास, त्वचा रोग बरे करण्यास मदत करते, कफ आणि पित्त दोष संतुलित करण्यास मदत करते.