तुमचा फोन Hack झालाय कसं ओळखाल?

आपल्या खिशात असलेल्या मोबाईल फोनमध्ये आपल्याशी संबंधित अनेक महत्त्वाची आणि वैयक्तिक माहिती असते. मित्र-मैत्रिणींच्या फोटोंपासून ते ऑफिसचे महत्त्वाचे फोन नंबर किंवा बँक खात्याचा तपशील हे सगळंच आपल्या मोबाईलमध्ये असतं. मोबाइल हे आजच्या युगात खिशात पडलेले एक ‘रॉकेट’ आहे.

आजच्या डिजिटल युगात हॅकर्सही खूप सक्रिय झाले आहेत. एकेकाळी केवळ प्रसिद्ध लोकांनाच टार्गेट करणारे हॅकर्स आता सर्वसामान्यांनाही टार्गेट करत आहेत. तुमच्या स्मार्टफोनच्या सुरक्षेबाबत तुम्ही सजग राहणे सर्वात महत्त्वाचे आहे. मात्र, अनेक वेळा स्मार्टफोन हॅक (Hack) झाल्याचे लगेच लक्षात येत नाही.

आम्ही तुम्हाला अशाच काही सूचनांबद्दल सांगणार आहोत, ज्याद्वारे तुम्ही तुमचा फोन हॅक झाला आहे की नाही हे जाणून घेऊ शकता. जरी या अपूर्ण पद्धती नाहीत, आणि जेव्हा तुम्हाला फोन हॅक झाल्याची शंका असेल तेव्हा तुम्ही तुमचे डिव्हाइस एखाद्या तज्ञाकडे घेऊन जाऊ शकता. (Smartphone)

एक साधा प्रश्न की तुमच्या हातात असलेला हा फोन हॅक झालाय हे कसं ओळखायचं. तुमचा फोन हॅक झाला आहे हे तुम्हाला माहित आहे का? यावर लवकरात लवकर तोडगा निघेल, असे तुमचे उत्तर असेल. पण जर तुमचा फोन हॅक झाला आणि तुम्हाला माहित नसेल तर?

फोन हॅक झालाय हे असं ओळखा

फोन स्लो झालाय का?

जर तुमचा फोन स्लो चालत असेल तर त्यात व्हायरस आलेला असतो. दुर्भावनापूर्ण प्रोग्राम्स म्हणजे असे प्रोग्राम जे फोनची कार्यक्षमता आणि वापरकर्त्यांना हानी पोहोचवू शकतात.

अशा व्हायरसचा थेट परिणाम तुमच्या फोनच्या स्पीडवर आणि परफॉर्मन्सवर होतो. पण हेदेखील लक्षात ठेवा की फोनच्या ऑपरेटिंग सिस्टीमच्या नियमित अपडेट्समुळेदेखील असे होऊ शकते. Apple ने नुकतीच जुन्या व्हर्जनच्या आयफोनचा स्पीड कमी केल्याची कबुली दिली आहे. ९० कोटी अँड्रॉइड फोनमध्ये बगचा धोका आहे.

फोन गरम होतो?

तुमच्या लक्षात आले असेल की अनेकदा तुमचा फोन खूप गरम होतो. अमेरिकन इंटेल टेक्नॉलॉजीतील तज्ज्ञ याचं कारण सांगतात, “तुमच्या फोनच्या बॅकग्राऊंडमध्ये मॅलिशियस अॅप्लिकेशन चालू असण्याची शक्यता आहे. फोन गरम होण्याचे एक कारण ते अॅप्स नीट बंद करणे हेही असू शकते. मोबाईल फोनच्या रेडिएशनवर लक्ष ठेवा. (Smartphone Hack)

बॅटरी लाइफ

फोनच्या सतत गरम होण्यामुळे बॅटरीवर परिणाम होतो. यामुळे बॅटरी त्याच्या वयापेक्षा कमी धावू शकते, पण इथे महत्त्वाचं कारण म्हणजे सिस्टीम अपडेट. मोबाइल झोन वेबसाइटनुसार, जर अपडेट खरोखरच नवीन किंवा प्रभावी असेल तर असे करण्यास संकोच करू नका.

अनोळखी संदेश

काही प्रसंगी आपल्या प्रियजनांना फोन हॅक (Hack) झाल्याची माहिती आपल्यासमोर मिळते. कदाचित तुमच्या लक्षात आले असेल की अनेकदा तुम्हाला अनोळखी नंबरवरून मेसेज येतात किंवा तुमच्या फोनमधून आपोआप निघून जातात.

अशावेळी तुमच्या मित्र-मैत्रिणींना आणि कुटुंबातील सदस्यांना हे मेसेज एसएमएस किंवा व्हॉट्सअॅपच्या माध्यमातून मिळतात. मात्र, तुम्ही हे मेसेज पाठवलेले नाहीत.

त्यामुळे पुढच्या वेळी जेव्हा तुमचा एखादा मित्र सांगेल की तुम्ही मेसेज का पाठवला आहे आणि तुम्ही तो मेसेज का पाठवला नाही, तर ते हॅकर्सचे काम मानले जाऊ शकते. अशावेळी फक्त एका बटणावर विश्वास ठेवा, तो म्हणजे डिलीट.

ई-मेलच्या माध्यमातूनही असे हल्ले आपल्यापर्यंत पोहोचतात. अशावेळी पहिला सल्ला म्हणजे ते पटकन बंद करा आणि अधिक आकर्षक दिसणाऱ्या कोणत्याही लिंकवर क्लिक करू नका. फोन वेगवेगळ्या सिस्टिमवर लावून हे व्हायरस मोबाइलमध्येही प्रवेश करतात.

पॉप-अप व्हिडिओ

अनेकदा असे व्हायरस असतात जे अचानक तुमच्या फोनमध्ये उघडतात. कधी त्या जाहिरातींच्या स्वरूपात असतात, तर कधी त्या आपल्याला नवीन विंडो किंवा टॅबवर घेऊन जातात. संगणकाच्या भाषेत याला पॉप-अप म्हणतात.

सायबर सिक्युरिटी एक्सपर्ट जोसेफ स्टीनबर्ग म्हणतात, “इंटरनेटमुळे जसे कॉम्प्युटरमध्ये नवे टॅब उघडतात, तसेच फोनमध्येही हे टॅब ओपन होतात. आपण फक्त सावध गिरी बाळगणे आणि त्यांच्यापासून दूर राहणे आवश्यक आहे.

नविन ॲप्स

तुम्ही तुमच्या फोनमध्ये ॲप्स कुठे डाऊनलोड करता आणि कोणत्या प्रकारचे ॲप्स आहेत, हे खूप महत्वाचे आहे. बऱ्याच वेळा, आपला इंटरनेट पॅक लवकर संपतो कारण हे ॲप्स भरपूर इंटरनेट डेटा खेचत असतात.

स्टीनबर्ग म्हणतात, “फोन अपडेट ठेवणं खूप गरजेचं आहे. पण अॅप बनवणारी कंपनी किंवा सर्व्हिस प्रोव्हायडर विश्वासार्ह असायला हवा. तसे नसेल तर फेक अॅप्स टाळले पाहिजेत.

तज्ज्ञांचा सल्ला आहे की, तुम्हाला कोणतेही फोन अॅप डाऊनलोड करायचे असेल तर आधी इंटरनेटवर सर्च करा. आत्मविश्वास असेल तर अ ॅप्स डाऊनलोड करा. अन्यथा, त्याचा तोटा असा होऊ शकतो की हॅकर्स या अॅप्सच्या माध्यमातून आपले इंटरनेट वापरतात. त्यामुळे फोनवरील पैशांशी संबंधित व्यवहार विचारपूर्वक करावेत.

या Hackers ला उत्तर कसं द्यायचं?

फोनमध्ये एखाद्या विश्वासू कंपनीचा अँटी व्हायरस ठेवा, तुम्ही इन्स्टॉल न केलेले अ ॅप्स डिलीट करा.

फ्री वाय-फायच्या शोधात सगळीकडे फोन अॅड करू नका, फोनचा असा पासवर्ड ठेवा, पॉप-अपवर क्लिक करायला विसरू नका.

डिव्हाइस अपडेट ठेवा, पण इंटरनेट डेटा किती खर्च होत आहे याकडे लक्ष द्या.

मोबाईल फोनच्या रेडिएशनवर लक्ष ठेवा.

फ्री वाय-फायच्या शोधात सगळीकडे फोन अॅड करू नका, फोनचा असा पासवर्ड ठेवा, पॉप-अपवर.